0 Comments

Grumm Grjimaylonun tesbitlerine göre 10. asırda Alçın yurdu meskunları, Kanglı birliği içinde kıpçaklara katılarak batıya doğru hareket etmiştir. 12. ve 14. asırlar arasında da Nogay ordasını oluşturan önemli boylar olarak varlıklarını sürdürmüşlerdir.

Özellikle Nogayların yedi boyundan Şırın, Barın, Kıpçak, Argun, Katay, Mangıtın yanısıra Alçın önemli bir yere sahip olmuştur.

Grumm Grjimaylonun açıklamalarında Cucinin oğlu Tokay Timur döneminde oluşan Kazak-Nogay birliği içinde Alçın etnik gruplarının etkili olduğu görülmektedir.

Aktatar veya Ongutlerden bir kabilenin adı Alçi (n) Tatar idi, Alçın adını taşıyanh Kırgız ve Özbek kabileleride vardır.

15. asrın ortalarında Alçınların büyük bir bölümü Ebulhayr Hana baş eğip varlıklarını sürdürmüş fakat Edigey nesli arasındaki mücadeleler sebebiyle Ebulhayrhan hayattayken bölgeden ayrılmaya başlamışlardır.

16. asrın ortalarında Alçınlar “Büyük Nogaylar” diye isimlendirilerek bu birliğin içinde yer almışlardır.

Soloyevin yazdığı gibi Nogayların bir bölümü (Kırgız Alçınları)1555 yılında Rus taraftarı İsmailin abisi Yusufu öldürmeleri üzerine Kırgızların arasına katılmışlardır.

Kasım Han döneminde Alçınların belirli bir bölümü Nogayların arasından ayrılıp Kazaklara katılmışlardır.

Kasım Hana katılanlar, Tahir Han dönemindeki olaylar sebebiyle tekrar geldikleri yerlere geri dönmüşlerdir.

Alçınlar gittikten sonra Uysinler ve Kırgızlar, Tahir Hana katılmışlardır.

Haknazar döneminde Kazandan ve Astrhandan Alçınlar tekrar gelmişler, hanın ölümünün hemen akabinde Kanglılar, Sirgeliler ve diğer boylar Kazak birliğine katılmışlardır.

Alçınların asıl birlikleri Ormanbet öldükten sonra 1600 lü yıllarda Esim(İşim) Han döneminde tamamen Kazak birliğine girmişlerdir.

Günümüzde bütün Kazak halkının 5/2 bölümünü Alçınlar oluşturmaktadır.

Küçük cüzün tümü Alçın soyundan oluşmaktadır.

Küçük cüz Alşın (Alçın) ulusunun birliği içinde yer alan yedi boy (Kerderi, Tabın, Kerey, Tama, Cagalbaylı, Teleu ve Ramadan) tayfaları “Kart Kazak” olarak adlandırılırlar.

Yenisey orjinli olabileceği söylenen Alçın boyu Moğol istilası döneminde Moğol boylarıyla karışıp kaynaştığı ve Kazak hanlığı kurulmadan önce Altınorda sonra ondan ayrılan Akorda döneminde Kıpçak grupları arasında yer alan Alçınların güçlü bir federasyon oluşturdukları bilinmektedir. 16.yüzyılın ilk yarısından sonra Kırgız-Kazak etnik yakınlaşmasında boy bazında önemli bir rol oynadığı anlaşılmaktadır.

(Dr. Mustafa Kalkanın Selenge Yayınevinden çıkan Kazaklar ve Kırgızlar isimli kitabının Alçın bölümünden)
Mustafa  Kalkan hocanın sitesine  http://www.kazakhan.org/ adresinden ulaşılabilir

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Benzer Paylaşımlar

Küçük cüz ve Nogay-Kazak

(Alşın)Alimulı           Bayulı           Jedıru                   ↓                ↓                 ↓ Karasakal      Aday           …