KOŞAYIM
On segiz tolmay, sen örlendiı
Ay tuvıl kün sayın türlendin,
May gülli, sâvleli bürlendin
Kıpşaktın körki edin, Koşayım.
Dosmambet atayın sağa dep,
Şıcımlı arkan man yeteklep,
Kulınlay östirip sak etlep,
Argımak mindirtti iyertlep.
Kekelin östirip sak etlep
Yolıkkan kaz sağa eğlenip,
Salamı örmet pen ses berip,
Kararday âlli edin, Koşayım.
Atanız dav etip Türkler men,
Vayranlı susı bar kepler men,
Duşpannın ol yengen epler men.
Yetpedin sol alge, Koşayım.
Yarannan şıbırgan kızıl kan,
Erenlik nişanı, örlik dan…
Köz yas pan tolgan sesli an,
Küydirdi anandı, Koşayım.
Seni men dayım da izlermen
Şıdarman, yanıkka tözermen,
Duşpannan kaygıdı kizlermen,
Kabırın ken bolsın, Koşayım.
Koşayım erlikpen yan berdi,
Halkının atağın örledi,
Yaylagan duşpanga bermedi,
Türklerdin küspeni, Koşayım.
Kanınnın er tamşı sanına,
Nogaylı el-halkın damına,
Atanman Eşeyin öş alar,
Duşpanlar kevdesi tavlanlar
xxxxx
XVII yüzyılda Azov bölgesinde, Türkler’le beraber, göçebe bir kavim olan Nogaylar yaşadı. Onlar sanki bir duvar gibiydiler, duvarın içinde yaşamasına izin verilmezdi, Türkler, Rus Cossacklarının saldırılarını püskürtmesi için askeri bir kuvvet olarak yem gibi-duvar gibi onları(Nogayları) kullandı. Ruslar Nogaylar yüzünden Azov’un alamazdı. Ruslar sadece bu kabileler, başka yerlere göçertildiği zaman Azova hakim oldu. Nogaylar aynı zamanda Osmanlıya karşıda hür yaşam şekillerini korumaya çalışıyorlardı, onların egemenliğini henüz kabul etmemişlerdi. Nogayların kendi aralarında da çatışmalar oluyordu.
Onların arasında ozan-yırav Nogay Dosmambet Azavlu da, Azov’un özgürlüğü için kavga etti, ve savaştı ünü, geniş Nogay bozkırlarında gürleyen cesur bir savaşçıydı. Dosmambetin genellikle yırlarında konu Azovdur.
Onun, iki oğlu vardı — Esey ve Kosay, ikisinide İstanbula okumaya göndermişti, ve Kosay bir Türk-Osmanlı kızına aşık oldu, ve düşmana(Osmanlıya) katılıp onunla hareket etti. Bir gün, geceleyin evine-yurduna dönerken, Dosmambet, düşmanla karşılaştı ve savaşta onları öldürdü. Dostmambet Nogayların başındaydı, Kosay Osmanlıların içindeydi, Dosmambetin oğlu da, öldürüldü. Derinden sarsılan şair, üzüntüyle dolu şiirler yazdı, bir şiiri de benim Kosayım’dır.