Ulusal kültürün, bunun bir parçası olarak el sanatlarının yeniden doğuşu Nogay halkı için günümüzün aktüel bir konusudur. 

Bu el sanatları arasında keçe halılar hazırlanması da bulunuyor. 

Neden özellikle keçe halılar? 

Çünki bu halılar modern Nogayların hayatında hala kullanılmaktadır. 

Bu halılar hem köylerde hem de evlerinde ulusal stilden izler muhafaza etmek isteyen şehir sakinleri tarafından kullanılır.

Nogayların keçeden yapılmış malzemeleri halkın maddi kültürünün incelenmesi açısından çok zengin bir kaynaktır. 

Bu sanat dalı yüzyıllara dayanan bir tarihe ve geleneklere sahiptir.

 Kökenleri Nogayların göçebe hayat yaşadıkları çok eski zamanlara kadar uzanmaktadır. 

Orta çağda Avrupa’lı araştırmacılar Türk-Moğol ekonomisini ve ev yapısını incelerken dikim ve aplikasyon ile işlenmiş keçe eşyaların hazırlandığından bahsetmişlerdir.

Nogaylarda bu halk sanatı en yaygın olanıydı, genelde hemen hemen her köyde kadınlar tarafından yapılırdı. –>

Keçe imalatı ev döşemesi, giyim, ayakkabı ve şapka üretiminde önemli bir rol oynardı. Bu yüzden, Nogayların meşhur ustaları vardı. Keçe tekniği komşu Kuzey Kafkasya halkları ile benzeşir, ancak Nogayların ürettiği keçelerin özellikleri kendini hissettirir.

Örneğin Kumuk Arbabaş halıları gibi aplike tekniği uygulanmaz

Yani, yünler önce temizlenir, yıkanır, parmakla didiklenir, taranır

yünün lif lif ayrılması sağlanır.

Sonra bir yaygı üzerine eşit kalınlıkta olmak üzere yün saçılır

Kalınlık ve büyüklüğü oluşturulur (Bu yapılacak malzemeye bağlıdır)

Yünün üzerine kaynar su serpilir sonra bir boru oluşturacak şekilde

Kıvrılır ve iplerle sarılır, onu yerde vura vura kendi etrafında döndürülür

Tekrar tekrar açılıp kaynar su serpilip bu işlem tekrarlanır

Taki keçeleşene kadar

Burada şöyle bir teknik uygulanır dört kadın birbirlerine karşı çiftler

Halinde bu işlemi yaparlar ve ayakları ile vurarak yuvarlarlar

bu işlem yaklaşık İki saat kadar sürer, böylece keçeleşir ve kuvvetlenir

Sonra 3.5 kova kadar su dökülüp dikilir ve gölgede kurutulur.

 keçe eşyaların çok çeşitli türleri vardır. 

Usta kadınların elinden ‘ala kiygiz’, ‘tigis kiygiz’ yani işlemeli keçe, ‘oyuv kiygiz’ yani aplike keçe gibi eşyalar çıkardı. 

Keçe eşyaların çok değişik yerlerde kullanıldığı görülürdü.

Sadece süs eşyası olarak değil yatak malzemesi olarak da kullanılırdı, 

 halk göreneklerinin gerekli bir öğesiydiler. 

Yakın bir zaman öncesine kadar gelinin çeyizine bir kaç işlemeli keçe halı konulurdu. 

Gelin bunları kendi eli ile hazırlar bu şekilde de ustalığını sergilemiş olurdu. 

Bu şekilde keçe halılar sadece evin refahını değil, kadınlarının çalışkanlığının da göstergesi haline gelmişlerdir.

Nogay halılarındaki desenler ise genelde stilize hayvan ve bitki betimlemeleri ile süslüdür. 

En popüler motif, ‘koşkar mu’iyz’ yani koç boynuzudur. 

Süslemelerde sık bir şekilde hayvanların bedenlerinden parçalar ya da bıraktıkları izler kullanılırdı. 

Örneğin deve hörgücü, tavşan kulağı, kaz ayağı, at nalı, kurt gözü, sinek kanadı, kedi izi vesaire gibi.

Nogay işlemelerinde en eski motif mistik bir anlam verilen Güneş betimlemesidir. 

Terme denilen yurta sökülebilirdi. Kiyiz denilen keçe, ahşap karkas ve halatlarla kurulurdu. Yurtayı genellikle kadınlar kurardı. Öncelikle yurtanın karkas çubukları takviye edilirdi. Kullanılacak malzeme yurtanın ebadına göre değişirdi. Yurta karkasının üzerine ise keçe kaplama serilirdi. Zengin nogaylar beyaz renk keçe, fakir nogaylar ise gri renk keçe kullanırlardı.

 

Yurtaların için şıpta denilen kamış panolarla donatılırdı, zenginler ise kamış yerine halı (KİYİZ) kullanırdı. 

Dıştan bütün çadırı örten deve- tüyünden keçe kullanılır. Aynı keçeden bir paça da duman için hava deliği görevi yapan tepedeki deliğin üstünü örter. Tepedeki bu keçe parçasının içerden gelen bir sopanın ucuna bayrak gibi asılır ve rüzgâr yönüne çevrilir. Aynı sopa ateş söndükten sonra baca deliğini kapatmak için kullanılır. Özellikle çatıda sağlanan sağlamlık ile zarafetin bir araya getirilmiş olması hayranlık uyandırmaktadır. Türklerin yüzyıllar boyu göçebe yaşamış olmaları, obaları sanatsal yapıtlar haline getirmiştir. Obaların bütün bağlamaları ham deri ile yapılmaktadır. Yeni gelin veya gerdek obalarının iç süslemeleri de ayrı bir sanat yapıları haline dönüşmekte idi.