0 Comments

Çocuğun uyumasının sağlanması ya da ağlamasının durması için, sade bir dille ve hece ölçüsüne göre ezgili olarak söylenen ezgili şiirlerdir.Söyleyeni belli olmayan bu ürünler dörtlüklerden ve nakarat bölümlerinden oluşur. Özel bir beste ile söylenir. Bu sözler annenin o andaki ruh durumunu yansıtır. Ninniler genellikle mani türünde bir dörtlükten meydana gelen bir çeşit türküdür. Ninni, Divanü lügatit türk de “balubalu” diye adlandırılır. Öteki Türk boylarında değişik isimler verilmiştir.

Adile Kurt Karatepe (Ay Nenni) Kırım

Ninni
Ninni sözcüğünün Türkçe’de ne zamandan beri kullanıldığı kesin olarak
bilinmemekle beraber XI. yüzyıldan itibaren oluştuğu ya da dilimize girdiği
sanılmaktadır. Divanü Lügati’t Türk’te ninni karşılığı olarak bolu bolu ifadesinin
kullanıldığı görülmektedir.
Türkler göçebe bir hayat yaşadıkları dönemlerde bile, çocuklarını halk edebiyatı
ürünleri
ile beslemişlerdir.
Türk halkının folklorik zenginliklerinden,
kahramanlıklarından ve hayatının birçok unsurlarından bahseden destanlarında çocuğa
büyük önem verilmiştir.
Dede Korkut Hikâyelerinde çocuk önemli bir yer tutar. Çocuğu olmayanlar
sevilmez. Çocuk doğduktan sonra hemen isim verilmez. Çünkü çocuk kahramanlığını
ispat etmelidir.
Bütün Türk boylarında olduğu gibi Azerbaycan folkloru içerisinde ninnilerin
büyük yer tuttuğunu Paşa Efendiyav : “Laylalar hüzün musikî sedaları içinde okunur.
Laylalar beşik nameleridir. Bunlara ninni nağmeleri de denir. Ninniler henüz
konuşamayan balalar için ahenkli ritimle okunur. Çünkü bebekleri uyutan sözden çok
ahenk ve musikî sedalarıdır.” ifadesi ile belirtmektedir.
Bütün Türk boylarında söylenen ninnilerin söyleniş biçiminde ve söyleniş
amacında önemli ölçüde ortaklık güzükmektedir. Kerkükte ise başlangıç olarak (ülle
balam ülle) biçiminde klişe bir söyleyişten sonra ninni okunduğu görülmektedir.
Türkiye Türkçesi’nde ve Kıbrıs’ta ninni sözü kullanılan bu kavram için:
Azerbaycan Türkçesi’nde
: Layla
Çağatay Türkçesi’nde
: Elle
Çuvaş Türkçesi’nde
: Nenne
Kazak Türkçesi’nde
: Eldiy, beşik cırı (yırı)
Kerkük Türkçesi’nde
(Türkmenlerde
: Leyle, hövdü
Kırım Türkçesi’nde
: Ayya, beşik yırı
Kırgız Türkçesi’nde
: Alday alday
Özbek Türkçesi’nde
: Allo
Tatar Türkçesi’nde
: Bölü cırı
Uygur Türkçesi’nde
: Allay
terimleri kullanılır.
Ninniler anneler tarafından çocuk emzirilip, karnı doyurulup kundaklandıktan
sonra sallanıp uyutulmaya çalışılırken belli bir ezgi ile icra edilen anonim türkülerdir.
Bunlar bebekleri uyutmak ve rahatlatmak için söylenen sanatsal sözlerdir.
Beşiğin, salıncağın ya da ana kucağının salınma hareketinin ritmine göre dile
getirilen ninniler çocuğun anasından başka halası, teyzesi ya da yaşça büyük diğer
yakınları tarafından da söylenebilir.
Ninnilerde bebeğin gelecekteki hayatının iyi olması, yüksek mevkilerde
bulunması, zengin olması gibi istek ve hayaller dile getirilir.
Genellikle dört dizelik bir bütün oluşturan ninniler, hece ölçüsü ve sade bir dille
söylenirler. Ninnilerin sonu bir bakıma nakarat olan:
Ee, eee, eh
Ninni yavrum ninni
vb. müzikalite yüklü, uyku getirici sözlerle bitmektedir.
Ninnilerin çocuğun gelişmesindeki rolü büyüktür. Ninni, bazı çocuklarda
alışkanlık haline gelir ve ninni söylemeden bir türlü uyumazlar. Böylece çocuk ilk milli
musiki zevkini ana kucağında ninnilerden alır.
Ninnilerin ilk şairleri ve bestekârları annelerdir.
Çocuğun babası ölmüşse veya gurbette ise ya da ailenin içinde sıkıntılı
durumlar var ise o zaman kadının söylediği ninniler insan ruhunu derinden etkileyen bir
tablo oluşturur.
Ninniler bir bakıma anaların çocuklarını uyutmaktan başka, ruhi yönden
boşalarak teselli bulmalarını sağlar.
Türkiye dışındaki Türkler her türlü zorluğa rağmen yine de geleneklerini en
güzel şekilde yaşatmaktadırlar. Çocuk folkloru da bu geleneğin en vaz geçilmez
ögelerinden biridir. Türk anneleri çocuklarına her zaman ninni söylemişler ve
söylemeye devam edeceklerdir.

Macar Türkolog İgnacz Kunos’un ifadesiyle ninniler, Türk hayat tarzının en millî, Türklüğe en has olanıdır.17 Anne, sütnine veya çocuğa bakan kimse tarafından söylenen sözlerdir. Batı Türkçe’sinde bu kelimeye bağlı olarak ninni çalmak ve ninni söylemek deyimleri doğmuştur. Ninniye: Azerî Türkleri laylay, Kerkük Türkleri leyley, Türkmenler hudi, Özbekler elle, Kazaklar ise, bişik ciri: beşik türküsü adını vermektedirler.18
Ninniler anonim halk edebiyatı ürünlerindendir. Dörtlüklerle söylenirler. Tek dörtlükten meydana gelen ninniler olduğu gibi, birden çok dörtlükten oluşan ninniler de vardır.
Ninniler çocuk emzirilip kundaklandıktan sonra salıncakta, beşikte veya kucakta sallanıp uyutulmaya çalışılırken kadınlar tarafından söylenilir. Özel bir ezgisi vardır.
Ninniler yapı bakımından manilere benzerler. Anlamları büyükleri, ritimleri de çocukları etkileyecek niteliktedir. Ölçü ve kafiyelenişi pek düzenli değildir. Her dörtlüğün sonunda hû hû veya ee ee denilmesi ve mısra sonlarında ninni sözünün tekrar edilmesi başlıca özelliklerindendir.
————————-
AYNENİ.QIRIM.ORG DA BULUNAN DERLEMELER
Şimdi aneñ kelecek, ayneni,
Beşigiñe qoyacaq, ayneni.
Yuqla, balaçığım, yuqla, ayneni,
Yum közleriñ, gülçigim, ayneni.

Ay-ya desem yaraşır, ayneni,
Gül bağçalar dolaşır, ayneni.
Gül bağçanıñ içinde, ayneni,
Altın beşik yaraşır, ayneni.

Qazan qaynar, qaşıq yoq, ayneni,
Bala ağlar, beşik yoq, ayneni.
Kelgen ketken sallaycaq, ayneni,
Aya desem yaraşır, ayneni.

Ay-ya, balam, yuqlasın, ayneni,
Qırmızı güller qoqlasın, ayneni.
Ösip, büyüp yürgen soñ, ayneni,
Er kes oña suqlansın, ayneni.
Menim balam yuqlasın, ay-ya, ay-ya, ayneni.
1935 s. Men-Sareden alınıp yazılğan
***
Bağçağa qurdım salıncaq, ayneni,
Kelgen, keçken sallaycaq, ayneni.
Ay-ya, ay-ya, ay-ya, ay…
Yuqla, balam, sen.

Eline berdim oyuncaq, ayneni,
Yuqlamaz bu balaçıq, ayneni.
Ay-ya, ay-ya, ay-ya, ay…
Yuqla, balam, sen.

Oğluñ olsa bir bahıttır, ayneni,
Qartayğanda tayaqtır, ayneni.
Ay-ya, ay-ya, ay-ya, ay…
Yuqla, balam, sen.

Qaranlıqta çıraqtır, ayneni,
Pencereñe qapaqtır, ayneni.
Ay-ya, ay-ya, ay-ya, ay…
Yuqla, balam, sen.
1934 s. S. Erecepovadan alınıp yazılğan
********
Ay-ya desem yaraşır, aynenni,
Gül bağçalar dolaşır, aynenni.
Gül bağçanıñ içinde, aynenni,
Altın beşik yaraşır, aynenni.

Qazan qaynar, qaşıq yoq, aynenni,
Bala ağlar, beşik yoq, aynenni.
Kelgen ketken sallaycaq, aynenni,
Ay-ya desem yaraşır, aynenni.
1938 s. K. Ümerovadan alınıp yazılğan
****
Ayya desem, yaraşır, ayneni,
Gül bağçanı dolaşır, ayneni,
Menim küçük qızıma, ayneni,
Neler aytsam yaraşır, ayneni.

Menim qızım yuqlasın, ayneni,
Qırmızı güller qoqlasın, ayneni.
Ösip, büyüp ketken soñ, ayneni,
Qartanasın yoqlasın, ayneni.

Ay-ya, ay-ya, ay-yası, ayneni,
Ne zaman tiyer faydası, ayneni.
Yaz tiymese, qış tiyer, ayneni.
Aşıqmasın anası, ayneni.
***
Ay-ya olsun, ay olsun,
Qoynı tolu nar olsun
Narı tüşip, yar olsun,
Güzellerge aşq olsun.

Yaşap, yaman körmesin,
Yurt yaşamay, ölmesin,
Ay-ya, ay-ya, ay-yası,
Qaçan tiyer faydası.

Faydasından vazgeçem,
Tek tiymesin zararı.
Attım, urdım, taş ile,
Töktim közüm yaşıyle.

Edi qayda barayım,
Bu terisiz baş ile.
Ay-ya, ay-ya, ay-yası,
Qaçan tiyer faydası.
***
O yaş endi bahtlı oldı,
Yuqla, oğlum, yuqla.
İşançlardan canım toldı,
Yuqla, oğlum, yuqla.

İnan, oğlum, kelir vaqıt,
Yuqla, oğlum, yuqla.
Saña yahşı masal attım,
Yuqla, oğlum, yuqla.
***
Ay-ya olsun, ay olsun,
Qoynı tolu nar olsun
Narı tüşip yarılsın,
Yer turğance yaşasın.

Gür-gür eter gögercin,
Yüksek uçar ne içün?
At başını terletip,
Yigit keter qız içün.
***
Ay-ya, ay-ya, ay balam,
Ösip büyüp, sen balam.
Menim qızım ösecek
Gül bağçada kezecek.

Ay-ya, ay-ya, ay olsun,
Aylanğısız bay olsun.
Ösip, büyüp ol mırza,
Yat da yuqla sen Riza.
***
Menim oğlum batır,
Çavup keleyatır,
Altı qoyan, beş tavke
Alıp keleyatır.

Menim balam özekten,
Quvanam da yürekten.
Yuqla, balam, yuqla,
Tatlı tüşnen yuqla.
1927 s. B. Arifovadan alınıp yazılğan

Menim balam yuqlaycaq.
Közçiklerni yumacaq.
Yuqlap-yuqlap qalacaq.
Tezden balaban olacaq.

Ayya-ayya-aynenni,
Yuqlasın da bu bebiy.

Etraftaki quşçıqlar
Tereklerge qondılar.
Yuvaçıqlar içinde
Yuqlap-yuqlap qaldılar.

Ayya-ayya-aynenni,
Yuqlasın da bu bebiy.

Deñizde balıçıqlar
Büllür suvda tındılar.
Taşlar, qumlar arasında
Yuqlap-yuqlap qaldılar.

Ayya-ayya-aynenni,
Yuqlasın da bu bebiy.

Köbelekler yaylada
Çiçeklerge qondılar.
Qanatçıqlarnı büklep
Yuqlap-yuqlap qaldılar.

Ayya-ayya-aynenni,
Yuqlasın da bu bebiy.

Salqın yelçik üfüre
Balaçıqnı yuqlata,
Küneş er keske küle
Batmağa adım ata.

Ayya-ayya-aynenni,
Yuqlasında bu bebiy.

2008 s. “Köz aydın” merkeziniñ hadimleri tarafından
Mayre Seferovadan (Yalta şeeri) alınıp yazılğan

***
Bağçalarda yaptırdım asma salıncaq.
Ötken-keçken sallaycaq.
Eline berdim oyuncaq, aynenni.
Oyna, balam, toyğanca, aynenni.
Oğluñ olsa bir vaqıt, aynenni.
Qartayğanda tayaqtır, aynenni.
Qaranlıqta çıraqtır.
Ayya-ayya-aynenni, yuqlasın da bu bebiy.
2008 s. “Köz aydın” merkeziniñ hadimleri tarafından
Mayre Seferovadan (Yalta şeeri) alınıp yazılğan
***
Ayya-ayya-aynenni
Pek sevem, balam, seni.
Yumulsın seniñ közleriñ,
Er kes aytır : “Aferin”.
Bugün sıçançıq çaptı,
Bu balanı uyattı.
Bala soñ çoq ağladı
Anasını çağırdı.
Anası tez-tez keldi
“Ne kerek saña? – dedi –
Söz diñlesen, ösersiñ,
Yıldızlarğa yetersiñ!”

Balaban olsa, ösmezmi,
Qalığa da boyu yetmezmi,
Qalığa da boyu yetken soñ,
Babası toyunı etmezmi!

Ayya-ayya-ayyası,
Sensiñ Qırım balası.
Vaqıt pek tez keçecek
Qırım balları ösecek.
2008 s. Zöre İsmailovadan (Taraq Taş köyü)
alınıp yazılğan
—————————–
Aynenni
Gulizar Ebubekirova
(Qarasubazar rayonı, Cvetocnoe köyü)
.flv formatında ->> http://aynenni.qirim.org/video/gulizar.flvseyir et

Aynenni
Urie Ametova
(Aqmecdgit)
.flv formatında ->> http://aynenni.qirim.org/video/urie.flvseyir et

Aynenni
Zore Ismailova
(Suvdag rayonı, Taraqtas köyü)

.flv formatında ->> http://aynenni.qirim.org/video/zore.flvseyir et

Köz aydın” RİM ekspeditsiyasını izlep (avgust-noyabr 2008 s.)

Aynenni
Feride Abdukerimova
(Lenin rayonı, Vinogradnoye köyü)
http://aynenni.qirim.org/audio/feride_abdukerimova.wavb.wav

Aynenni
Hatice Seytabdulova
http://aynenni.qirim.org/audio/hatidje_srytabdulova.mp3в .mp3

Aynenni
Munire Emirsaliyeva
(Saq rayonı, Çervonoye köyü)
http://aynenni.qirim.org/audio/munire_emirsalieva.wavв .wav

Ninniler konusunda yapılmış mükemmel bir site
diğer ninnilere bu adresten ulaşabilirsiniz
http://aynenni.qirim.org/

———————–
Kültür bakanlığı

ROMANYA, KIRIM VE KUBAN NOGAYLARINDAN DERLEMELER İÇİN TIKLAYIN

BALA YIRLARI / BEŞİK YIRLARI

DOBRUCADAN DERLEMELER
Enver – Nedret MAHMUT

Dobruca türk halk edebiyatı metinleri kitabından

1- AYYA NANNİ

Dokız ay on kun şegışip
Bekledik biz bir bebekşik
Tuwar dedik bir kızşık
Kız bolmadı bir ulşık

Ayya nanni ul bolsın
Bakşalarda kul bolsın
Yuklap şalt man şalt össin
Erkezge özin süydürsin

kız tuwmadı ul tuwdı
biz di oga kuwandık
mollalardan duwa aldık
saraylarga kol saldık

nakarat

birewi berdi bir kölek
birevi berdi bir yelek
endi ulıma ne kerek
bir kondıra man pes kerek

nakarat

bakşaga kurdım salıncak
kolına berdim oyıncak
oynamasam oynama
menim ulım yuklaycak

nakarat

2 – AY DOMBALŞIK DOMBALŞIK

ay dombalşık dombalşık
cüriyim dese cer balşık
ayagına kerek postalşık
babası almay postalşık

ayya nanni ul bolsın
bakşalarda gül bolsın
ayya nanni köp yaşa
el şalışsın sen aşa
ayya hu Allah hu

batır balam batır
cün cabınıp catır
kelin degen keapır
oynatıp ötmek beryatır

nakarat

menim ulım üs kokıy
elnin ulı bok kokıy
menim ulım özekten
elnin ulı tezekten
ayya hu Allah hu

3 – AYYA BALAM

ayya balam ay bolsın
awzın burnın may tolsın
ayya hu Allah hu

ayya desem yaraşır
gül bakşalar dolaşır
ayya hu Allah hu

gül şeşeknin işine
altın beşik yaraşır
ayya hu Allah hu

kazan kaynar kaşık yok
bala cılar beşik yok
ayya hu Allah hu

babası alar bir cipşık
yasap salar bir beşik
ayya hu Allah hu

Sallana sallan şo beşik
şalt yuklap keter bebiyşik
ayya hu Allah hu

4- PENCIREDE AY DA BAR

pencirede ay da bar
bügin üyde bay da bar
şelebim nanni

pencirede şeşek bar
bügin üyde eşşek bar
şelebim nanni

5- BENİM YAVRUM UYUCAK

uyusunda büyüsün ne… ne…
menim yavrum uyucak, ne… ne…
uyucak ta büyücek, ne… ne…

babasıda oyuncak alacak, ne… ne…
menim yavrum uyucak, ne… ne…
tipil tipil cürecek, ne… ne…

pembe beyaz yanakları, ne… ne…
yumuk yumuk elleri, ne… ne…
saçı siyah kumru gibi, ne… ne…

gözleri kudret sürmeli ne… ne…
ağzı kiraz besbelli ne… ne…
onu herkez bilmeli ne… ne…

menim yawrum uyucak ne… ne…
uyucak ta büyücek ne… ne…
tipil tipil cürecek ne… ne…

6 –
ayya nani ul bolsın
bakşalarda gül bolsın
ayya nani köp yaşa
el şalışsın sen aşa

ayya desem yaraşır ay nenni
gül bakşalar dolaşır ay nenni
gül bakşanın işine ay nenni
altın beşik yaraşır ay nenni
kazan kaynay kaşık yok ay nenni
bala cılay beşik yok ay nenni

7 –
ayya ayya ayyası
kaşan tiyer faydası
yaz tiymese küz tiyer
yarlıkasın mewlası

tandır tandır tanası
şimdi kelir anası
tiyzesi hanım kılıklı
dayısı burma bıyıklı

dandini dandini şakası
işten kelir akası
cuwmarlangan yakası
köptir onın şakası

dandini dandini dolaylı
kazan tübi kalaylı
komşı kızı kolaylı
menim ekem bek şaylı

8 –
batır balam batır
cün cabınıp catır
kelin degen keapir
oynatıp ötmek beryatır

9-
pencirede ay da bar nenni
bugin re üyde bay da bar nenni
pencirede şeşek bar nenni
bugin de üyde eşek bar şelebim nenni

10 –
yuklaycak ta büyücek nenni
menim de yawrım yuklaycak nenni
yuklaycak ta ösecek nenni

babası da alacak oyıncak
menim de yawrım turacak
tipil tipil cürecek nenni

pembe biyaz yanakları nenni
kişkene kişkene eki kolı nenni
şaşı kara katranday nenni
közleri kara moşaktay nenni

11 –
uyur benim yavrum ninne
büyür benim yavrum ninne
uyuturum yavrumu ninne
büyür benim gülüm ninne

kurdum ona salıncak
uyumadı gitti yavrucak
uyuturum yavrumu ninne
uyur benim gönlüm ninne

———————
TÜRSÜLDETME

Çocuk kundaktan çıktıktan sonra yürüyene kadarki dönemde çocuğu eğlendirmek ve bacaklarını kuvvetlendirmek için yapılır

şarkısı söylenirken çocuk yavaş yavaş yanlara doğru sallanır
türs türs derkende çocuk ufaksa göğsünden tutulup poposuna vurulup hoplatılır
çocuk alışınca türs sesini duyar duymaz başlar kendisi hoplamaya
çocuk bizim yegen kadar büyüyünce kilosu artınca koltuk altlarından tutulur

sözleri şöyle
sallan sallan sarayım
may bereyim karayım
ayuwnu tawdan tutkanlar
moynuna zincir takkanlar
balaban ayuw batur ayuw
od başında catur ayuw
türs ayuw türs
türs türs
——————
KIRIM KARAYCASI AYNENİ

Aynenni-Qırım Qaraycası

O yaş endi engir oldı,
Yuqla ulım yuqla.
İşançlardan canım toldı,
Yuqla ulım, yuqla.

İnan ulım, kelir vaqıt,
Yuqla ulım, yuqla.
Masal saña yahşı ayttım,
Yuqla ulım, yuqla.

Tañ attığı zemalada
Yuqla ulım, yuqla.
Ketmiy Teñrı Qaraylardan,
Yuqla ulım, yuqla.

Çokrak 23.sayı. Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği – Tekirdağ Şubesinin yayın organı.

‘Bir güzel gönül çekken endemine değil, bayrağımıza sarılıyoruz Kalbimizi de kokulu saçlara değil, tuğa bağlıyoruz Kalbimizden hiç bir zaman çıkmayan bir güzelin bakış oku ve kaşının yayına hayalimiz değil, arbi ok ve yay karşı havesliğimizdir’, diyor Gazayi. Burada şair büyük ustalık ile bir sıra savaş, sefer ve kahramanlık unsurlarını bir kadının güzellik unsurlarıyla karşılaştırıyor. Zanımca hiç birisi, ne Gazayi’den önce ne de Gazayi’den sonda buna benzeyen askerlik anlatan eseri yazamadı. Bu da bize ecdadımız için gurur duymak hakkı veriyor. Birçok ortaçağ Türk yazarlarını ilgilendiren dini konulara Gazi Geray’ın eserlerinde de rastlanıyor. Moral, ahlak, inanç meselelerini açıklayan manzum hikayalerin arasında ‘Dolab’, ‘Gül ve Bülbül’ (meşhur azeri şairi Fuzuli’nin ‘Nik u bed’ manzumesine nazire), ‘Kahve ve bade’ adlı mesnevileri vardır. Bugüne kadar elimize geçebilen ‘Dolab’ manzumesi eskiden dolab diye ad verilen su değirmenin önce güzel bir ağaç olup yaşadığı, sonra ise biçilip dolaba çevirildiği, bundan dolayı ne kadar ıstırap çektiğini anlatıyor. Eserde dolab sanki bir canlı yaratık gibidir. Hem konuşuyor, hem ağlıyor, yazara kendi derdlerinden bahs ediyor. Dolab tipi yardımıyla Gazayi insanın ömründe çeşitli imtihanların, mutlu ve kederli dönemlerin olabildiğini göstermeye çalışıyor. Kadere dayanabilmek insana bu ve öbür dünyada da rahat yaşamak için yardım eder, sonucunu çıkartarak şair mesnevisini böyle bitiriyor: İki âlemde istersen ferağat Aqıl gözün yaşın eyle taat Sözün hatm it yiter didin Gazaiy Ki taat qıl dile Haqdan rızayı Rıza vir her ne kim gelse qazadam Hudadan bil Hudadan bil Hudadan. Eser XVI. Yüzyılda yazılmış olsa da günümüzde gayet aktüel olarak görünüyor. İşte bu da eserin değerliliğini gösteriyor. Ayrıca Osmanlılarla beraber Avrupa seferine katılan Bora Gazi Giray’ın oradan padişaha yazdığı manzum mektuplar da çok meşhurdur. Buna ek olarak Türk âlimi, müderris ve tarihçi Hoca Saadedin Efendiye yolladığı mektubu da tarihe giçmiştir. Kudretli hükümdar ve yürekli asker olub, sevgili kadınını yanında tüm yüreğilyle sevebilen bir adam, karşılıksız sevgisinden dolayı çaresiz kalan âşık, halkın önünde hikmetli hoca, yetenekli alim ve açıkyürekli yardımsever bir insan. Gazayi eserlerinde ve hayatı boyunca bütün bunları kendinde birleştirebilen bir şahış olmuştur. Milletimizin şuurunda da onun ismi her zaman bu şekilde anılacaktır. Bir elinde kılıcı, diğer elinde kalemi tutan mezkür Kırım Hanı, “Türk Klasik Yazarı” adını kazanıp Kırım edebiyatında bir büyük dönem oluşmuştur. Hem Kırım Hanlığında, hem Osmanlı İmparatorluğunda, hem de Azerbeycan ve Kuzey Kafkasya taraflarında bu büyük yazarın eserleriyle büyümüşlerdir. Onun ismini bilmek, eserlerini tanımak bizim, yani ondan sonra gelen nesillerinin borcudur. Balanıñ ömüründeki ilk türküsi- onıñ anası ya da qartanasınıñ oña aytqan aynennisidir. Bu türkü balanı sakinleştirecek ve yuqlatacaq şekilde sozularaq nazik bir sesnen aytılır. Ana tilinde eşitken ilk türküsidir o. Bir çoq insan aynenniniñ manası aqqında tüşünmektedir. Balanıñ tili çıqması içün onıñ misilsiz tesiri bardır. Daa adam aqıllı laf etip olamağan sabiy, aytılğan sözlerniñ manasını añlamağan taqdirde bile, açközlüknen ana tiliniñ ses ve ritmini siñdirip ala.
Bala nutuğınıñ sesli medeniyetini terbiyelevde aynenni pek büyük yardımcı olmaqtadır.
Balağa ana tiliniñ baylığını his etmesi içün yardımğa aşıqıñız.

Yukla-yukla, koklaçıgım, aynenni
Yum kozlerni topmaçıgım, aynenni
Saba erte turmak kerek, aynenni
Son bagçaga barmak kerek, aynenni

Bagçada çok oyuncaklar, aynenni
sallanmaga salıncaklar bar, aynenni
Terbiyeci apten yırlap aynenni,
Yırlap sabiy gonlün sıplar, aynenni

Sız bagçada şen yaşarız, aynenni
Sütlü botka da aşarız, aynenni
Sonra da alışmak kerek, aynenni
Mana ise çalışmak kerek, aynenni 

Yum kozlerni topmaçıgım, aynenni
Yukla endi koklaçıgım, aynenni
Şimdi aneñ kelecek, ayneni,
Beşigiñe qoyacaq, ayneni.

Yuqla, balaçığım, yuqla, ayneni,
Yum közleriñ, gülçigim, ayneni.

Ay-ya desem yaraşır, ayneni,
Gül bağçalar dolaşır, ayneni.

Gül bağçanıñ içinde, ayneni,
Altın beşik yaraşır, ayneni.

Qazan qaynar, qaşıq yoq, ayneni,
Bala ağlar, beşik yoq, ayneni.

Kelgen ketken sallaycaq, ayneni,
Aya desem yaraşır, ayneni.

Ay-ya, balam, yuqlasın, ayneni,
Qırmızı güller qoqlasın, ayneni.

Ösip, büyüp yürgen soñ, ayneni,
Er kes oña suqlansın, ayneni.

Menim balam yuqlasın, ay-ya, ay-ya, ayneni.

KELİÑİZ BİR AYNENNİ AYTAYIQ 

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Benzer Paylaşımlar

Mаñğıstаudıñ tаrihi

«Mаñğıstаudıñ tаrihi-mädеni mұrаlаrı» аttı hаlıqаrаlıq ğılımi-praqtikаlıq kоnfеrеntsiyadаğı kіrіspе sözіnіñ mаzmұnı…