MÎRZÂ

Mîrzâ ( ﺍﺰﺮﻳﻤ ) kelimesi Farsça kökenli bir ünvandır. Kelime ise Mîr-zâde ( ﻩﺪﺍﺰ ﺮﻳﻤ ) veya Emîrzâde ( ﻩﺪﺍﺰ ﺮﻳﻤﺁ )’nin bozulmuş şeklidir. Anlam olarak; hükümdar oğullarını belirtmek için kullanılır. Sahip olduğu asıl anlam itibariyle, Osmanlı İmparatorluğu’nda ki Şehzâde’ye karşılık gelir .

Timurîler’de Mîrzâ ünvanı, Timur’un soyundan gelenlere verilmekteydi. Örneğin Mîrzâ Baysungur, Mîrzâ Suyurgutmuş gibi . Daha sonra Timurlu Devleti’nin etkisi ile başka devletlerde de bu şekilde kullanımı görülmüştür. Örneğin İran’da kurulmuş olan Safevi Devleti ve Hindistan’da kurulmuş olan Bâburlular Devleti’nde bu ünvan kullanılmıştır. Bâbur Hanedanı kurucusu: Bâbur’un hatıralarını kaleme aldığı kitabı Bâburname’de Mîrzâ kelimesi sıkça karşımıza çıkmaktadır .

Ayrıca XVII. yüzyılda Polonya’daki Tatar soyluları tarafından da bu unvan kullanılmaktaydı. Bunlar Lipka Tatarları’dır ve kendilerinin Altınorda tebaası olduklarını söylemektedirler. Onların kullanımı ise Murza veya Mirza şeklindeydi. Murza, Mirza’nın bozulmuş şekli olmalıdır. Zamanla, daha önceden kullanılmakta olan Beg/Bey ünvanları terk edilerek yerine, bu ünvanı kullanmaya başlamışlardır . Günümüzde de Doğu Avrupa’da bulunan Lipka Tatarları arasında, kişi isimlerinin önünde kullanılmaya devam edilmektedir .