Dobruca tatarlarında atalar sözleri
(Ata sözleri)
Prof: Ekrem Gafar
Kırım tatarlarında ve ele şöl tatarı denilgen Kıpçak ve Nogay tatarlarında ata sözi köp kullanılır. Dobrucadakiler arasında da köp kullanılır. Atalar sözinini bek köbi birbir tecrübe üzerine aytılgan, halk arasında birer prensip, kural bolıp kabul etilgen ve yaşamakta bolgan güzel anlatmalardır. Bonlar egemenlik, yesirlik, zenginlik, fakirlik, bollık, aşlık zamanlarını anlaktan, hatırlatkan sözler bolganı gibi tarihi olaylarnı, gerilik, ilerilik anlamalarnı köstergen sözlerdir.
Bütün tatarlarda ata sözi bek köptir. Bonların bek köbi bütün tatar bölgelerinde, biraz denişik te bolsa kullanılır. Bir kısmı da bölgelerin özel şartlarına uygun aytıladır. Bonlar her tatar bölgelerinde aytılmaz, aytılganlar bek azdır.
Dobrucada ve kırımda yaşagan kırım tatarları arasında aytılgan ata sözlerni toplap Emelin eski sayılarında yayınlandı. Dobrucanın köstenci iline baylı kubadin köyinde 22.4.1923 te tuwgan, Emel dergisinin 1937 den 1942 ge kadar Köstencide görevliğini yapkan ve Ankarada da baş görevli bolgan Aziz Aktaş tarafından yeniden alfaba sırasına göre toplanıp Emelde yayınlangandır.
Ata sözlerden bir kaş örnek:
Erte turganın ırsı artık, Keş turganın kısmeti tartık.
Sosırnı alsan saw tuwar, Tentekni alsan soy kuwar.
Barnın üyi kerem üyi, Coknın üyi verem üyi.
Bastırıksız tatkan el alır, El almasa cel alır.
Bay balası ay tiler, fukara balası may tiler.
Ayrılgannı ayı, bölingenni böri aşar.
Capalak körsen catıp al, Camandan boyın satıp al.
Izsız araba, kızsız dünya köşmez.
Yamandan yakşı tuwar ozmak üşün, Yakşıdan yaman tuwar ozmak üşün.
Kızını cat üyinde catkızma, Uluna şehir aşı tatkızma.
Arpa akıl, taz pakıl; İlla sokırdan sakın.

CAS dergisinin 2007 Ağustos sayısından alıntılanmıştır.