0 Comments

MA’RUF VE MEŞHÛR OLAN EDİGÜ BEĞ VE ANIN EVLADININ İCMALEN AHVALİ BEYANINDADIR

imdi Edigü Beğ hususunda Es-Sine-i Nâs’da kıyl ü kâl mâlâmâldır lakin ehlü’l-insâf olanlara naklen ve âkılen sûi zânnı terk idüb herkese yaramaz isnâd itmeği eylemek lazıme-i diyanetdir hasm-ı kavî olanların Edigü Beğ hakkında irâd eyledikleri mechûlü’n-nisbliği vâki’ ise kibr ve nehûd ve hasb u nesb hususunda gayet tecessüse müsâr’at iden Özbek Tatarı ana ve anın evlâdına ser-fürû eylemek değil yanında ilişmezleridi pes Tarih-i Özbek ve takrîr-i müverrihîn üzere ısgâya sezâ’ olan kelâm budur ki
MİR-İ KEBİR EDİGÜ BEĞ
BİN Kutlu Kıya Beğ
bin Kadir Kıya Beğ
bin İslâm Kıya Beğ
bin Karapçı Beğ
bin Töreme Beğ
bin Baba Âlim şeyh ‘Ârifbillah Tuğlas
bin şeyh İbrahim
bin Celâleddin sultanü’l-ulemâ eş-şeyh Bahâeddin veled
bin eş-şeyh Safâ
bin eş-şeyh Has
bin eş-şeyh Kaydâr
bin eş-şeyh Halid
bin eş-şeyh Murad
bin eş-şeyh Ka’b
bin Muhammed
 bin Ebu-bekr es-sıddîk radıAllahu anhdır ki tertîb-i neseb ve’l-ahseb Mîr-i Edigü işbu veche üzere tahrîr-i tevârih-i Özbekyân dır
tevâ’if-i Nogay tekebbür-i arâ-yı asl Özbek halkı ve hadîs-i şerîfde mezkûr olan ehl-i faris zümresinden olmağla nesl-i Kureyş ve ba-husus fırka’-i benî Haşime seyyîd sultan deyü cân  virûrler ve Mîr-i Edigü’ye olan rağbetleri dahî bizim takrîrîmizi te’yîd ideyerdir
EDİGÜ BEĞ Kadir Berdi bin Toktamış Han ma’rekesinde Şîrîn Tekene ve Barın Seray ve Kongrat Haydar Beğlerin himmetiyle katl olundukda ebnası perişan olub Nureddin bin Edigü Beğ vilâyet-i Tura’ya gidüb ol vilâyetde vefat idüb na’şını Sarayçık vilâyetine getürüb defn itmişlerdir
Abbas Vakkâs nam iki sagîr oğlu kalub
Sadem Kıpçağının babaları olan Sadem atalık müşârün ileyhümayı alub
vilâyet be-vilâyet tebdîl-i hâl iderek gezüb aherü’l-emr mirzalar adem haddine gelüb ve nöker sahibi olub Sadem Atalığın nesli kendü nesillerinin yanında her vechle azîz ve muhterem olmaların ahd ü kanun itmişlerdir
 ve elyevm merâ’at olunur VAKKAS BİN NUREDDİN oğlu Musa Beğ’dir
ve Musa Beğ’in hanzade zevcesinden İsmâ’il Beğ tevellüd eyledi

ve Seyyid Berke rahmetu’llahın kızı olan Şerife zevcesinden Mamay ve Al-çağır ve Şaydak ve Toğan nâm oğulları tevellüd eyledi
İsmâ’il evlâdına yedi avul dirler
ve seyyîd kızının ismi Sultan Hanım olmağla anın evladına Sultan oğlu dirler
ve İsmâ’il mezkurun bir vâlideden olan biraderleri Şakmamay ve Sağım ve Abdullah ve Can Arslan mirzalardır
ve cümlenin pederi Musa Beğ olub valideleri iki olduğundan ötürü iki ananın oğlu ta’bir olunur
ve İsmâil’in oğlu Ten Akmât’dır
ve Ten Akmât’dan Urmembet Ve Ten Muhammed ve Mümbit ve Mamay ve Aksak ve Eşterk ve Caşterk nâm mirzalar tevellüd eyledi

ve Canmembet oğlu deyü haliya Kıpçak mirzalarına dirler ki El-hâc Yağmuçı ve El-hâc Ağaş andandır

ve Membet oğlu deyü Hıtay Mirzalarına dirler ki El-hâc Sırtlan ve Rus ve sa’ir mirzalardır

ve Mamay oğlu Bay oğlu dedikleri halkın mirzalarıdır, Uzun oklu Arslan Beğ ve Kutluşah ve sa’irleridir

ve Aksak oğlu dedikleri Burlak mirzalarıdır ki Ak Membet  ve Sultan Ali ve Câksât ve Cabâğı ve sa’irleridir

ve Eşterk oğlu dedikleri meyk-i Tana’da olan meyk  mirzalarıdır

ve Caşterk oğlu dedikleri vilâyet-i Kumuk’dan gelüb meyki Tana’da sakin olan Kondura meyk dedikleri kabailin mirzalarıdır ve işbu mezkurata Yediçeki oğlu dirler

ve Can Arslan ve Şâtı mirzalar Kilçi nâm halkın mirzasıdır

ve Şak Mamay ve Şagîm Cemboyluk dedikleri halkın mirzalarıdır

ve Abdullah dedikleri Yedisan halkının mirzasıdır

VE SÂBIKAN beyan olunan Sultan Hanım’ın oğullarından Mamay oğlu Akkerman adasında olan Mamay oğludur Al-çağır oğlu Orak’dır

ve Orağ’ın Karaşay ve Gazi dediği iki oğlunun Karaşay oğlu Ali ve Azamat ve Biy mirzadır ki haliya

Akkerman’da Orak oğlu deyü ma’rûf olan işbu Karaşay oğludur

ve Gazi bin Orak’dan Kân Mirza doğub anın oğulları Davibek ve sa’irleridir ki haliya anlar dahî Akkerman’a varub Karaşay oğluna hıssım olmuşlardır

VE TEN AKMAT oğlu Urmembet’den Kara Kilmembet ve Arslan ve Ali ve Şaydâk nâm

mirzalar doğub

ve Kara Kilmembet’den Vakkas ve El-hâc Beğ Mirza ve sa’irleri doğub
ve Vakkas’dan Tokta Küçük, Tokta Küçük’den Nureddin ve andan Ten Akmât Beğ doğmuştur
ve Hacı Beğ Mirza’dan, El-hâc Yusuf Beğ ve Eşterk Mirza ve Kan Mirza doğdu

ve Arslan bin Urmembet’den Adil ve Kutluk Temür ve Kantemür doğdu ki Urmembed oğlu meyanında olan umumen Nayman bunların nökeridir ve haliya bunların ebnasının elindedir

ve Ali ile Şaydâk ebna Urmembet bunlar ikisi bir validedendir ve Lunga tesmiye olunan nehrin derununda sakin olan Ağrân ve Çapçak ve Tuma ve Haydar oğlu deyü mezkur olan Türkmen halkı bunların ve ebnasının nökeridir

ve Sultan Hanım’ın Şaydak nâm oğlundan Boran Gazi  Beğ ve İslâm Mirza doğdu
Boran Gazi’nin nesline Gazi oğlu dirler elyevm tenezzül eylemişdir ve Akkerman Adası’ndadırlar

 ve İslâm Mirza’nın Şîrîn kızı Fatıma Hanım hatunundan Kasây Beğ doğdu ve haliya Kasay oğlu dinilen ümerâ bunun ebnasıdır
Kasay Beğin oğulları Kasbolat Mirza ve Abdullah Mirza ve Seltân Mirza ve Nevruz Mirza ve Kan Muhammed Mirzalardır
ve haliya Kasbolat oğulları olan Arslan Beğ ve Köbek ve Kara Mirzaların nesline Kasbolat oğlu dirler ve Abdullah oğlu dedikleri Kara Kıpçak Mirzalarıdır

Seltân oğlu dedikleri Ten Akmât ve El Mirza ve sa’ir ümerânın neslidir ve nökerleri Mangıt’dır ki Altıayak oğlu ve Kızıl Bay oğlu ve Aksüyün ve Nâr taylâk oğlu ve sa’ir kabâ’il bunların nökeridirve meşur afâk olan Şîrîn El-hâc Cantemür Beğ merhum işbu Seltan Mirzanın kızından doğmuşdur ve gayret ve celâdet-i husus bunlara isnâd olunurudu ve bin yüz elli iki senelerinde hilekâr Moskovlu’dan vilâyet-i Tataristan’a bir mikdâr tezelzül gelmiş idi

zikr olunan Kasayoğlu ta’bîr dört sınıf kabileleri Moskovlular Kalmuk ve Kabartay Çerkesi vesatatıyla Kuban’dan göçürüb Kabartay etrafında ve nehr-i Terek’den öte taraflarında iskân eylediği esnada Kalmuk-ı bed-mahlûk askeriyle hanları Dunduk-Ombu dedikleri han ve Moskovlu vükelâsı gelüb diyar-ı Hacı Tarhân semtine göçürmek üzere ihtimam ideriken Kasbolat ve Abdullah ve Nevruz oğulları perakende ve perîşan firaren Kuban semtine geldiler ve haliya vilâyet-i Kırım içerüsünde sakin oldular

ve ol esnada Seltân oğlundan olan Musâl oğlu Çolâk Bahadır’ın oğlu Muradşah Mirzayı ve gayrılarını göçürüb diyar-ı küffara götürdüler ve bir mikdar Nevruz oğlu Kabartay semtinde Kabartay Beği olan Kaytuka oğlu Arslanbek Beğ Nevruz oğlu yeğeni olmağla ana ilticâ’ itmişleridi ol sahib çıkub Kuban tarafına isâl eylemişdir

ve Kan Muhammed bin Kasay’dan Toktâr Mirza doğub ve bunun Kazak Mirza nâm oğlu vardır ve nökerleri Kanglı nâm halkdır

 ve Nevruz bin Kasay Mirzadan Câdîk Hanım hatunundan iki Temür ve Muhammedşah Beğ

ve Hatâguzuk ve Tokta Küçük sa’ir mirzalar doğmuşdur

ve Buzaduk Beği kızı olan Beğzade hatunundan Bahadır Mirza ve İnâyetşah ve Bahadırşah ve Davî

ve Musa nâm oğulları doğub bunların mecmu’na Nevruz oğlu dirler ve işbu Çerkes beğzadesi hatundan tevellüd mirzalar vaktinde akranından fâik ve her vechle senâya lâyık imişler ve

haliya bunların nesilleri Kâlavlar mu’tebercedir

ve işbu Kasay oğlundan Sultek rütbesine varan ümerâsı çokdur ve ekseri Akkerman Adası’nda köylü arasında sakinlerdir mesela Sarı Adalu Kantemür ve Kanglı mirzası olan El-hâc Nârıt mirza-i kebirler cümle Kasayoğludur

ve Edigü Beğ’in Mansur dedikleri oğlunun nesli İsnîoğlu Ali Beğ ve Arslanay oğlu Kantemür Paşa evlâdı asrında şecâ’at ile mümtaz ve her vechle serfiraz olub Kırım hanlarına hizmet iderek ilerüye gelüb bunları Karaçî ve Şîrîn ocağından sonra ikinci rütbede olan rükün beği itmişlerdir

ve Canıbenk Giray bin han-ı merhumun asrında Şîrînlere kahr olunub Azamat Beğ ve birkaç yarar mirzaları katl olunub kalanları perakende ve mütezelzil olduğu vakitde Mansuroğluna Şîrîn beğliği dahî ihsan olunub Kantemür mezkur ve kölem ve Saadet Giray ve Seltan nâm beğler ale’t-tâ’kîb Şîrîn sancağına mutasarrıf olmuşlardır
çünkü Mansuroğulları her vechle murâi’at olunub ve zatlarına dahî tekebbür ve nuhûvet ve

Edigü Beğden mevrûs olan cihandarlık sevdası olduğu hasebiyle Gazi Giray bin Mengli Giray Han merhumun kalgası olan biraderi Pehlivan Hüsam Giray ile oğlu olan Nureddin Saadet Giray Sultan’ı Özü sahrasında katl idüb Selmânşah ve Kutluşah ve Orak nâm mirzaları hoşunut itmeğle el-umûr merhunete be-evkatiha medlûlünce merhum Bahadır Giray Han bin Selâmet Giray Han bunlara rû-yı dil göstererek ve enva’-ı bâzıçeler erâ’et iderek akıbet çoğunu katl ve istisâl idüb intikâm aldı ve kemâ-kân ümerâ-i Şîrîne iltifat ve ihyâ iderek on sekiz yaşında iken Mengli Giray bin Mustafa Mirzayı getürüb Şîrîne emîrü’l-ümerâ eylemişdir ki elyevm Şîrînler sadakat-ı sâbıka ve hizmet-i lahikaları üzere mesnedlerinde sahibü’l- ünvân emîr-i celîlü’ş-şândırlar.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Benzer Paylaşımlar